Ülkemizde eğitsel tanılama çalışmaları çocukların zeka seviyelerini tespit etmekten öteye geçmiyor. Ülkemizde eğitsel tanılama çalışmaları çocukların zeka seviyelerini tespit etmekten öteye geçmiyor. Aileye sadece, çocuğun zihinsel skoruyla alakalı rehberlik veriliyor, diğer gelişim basamakları gözardı ediliyor. Peki ne olacak bu çocukların hali?

      Tüm Üstün Zekalılar Derneği (TÜZDER), çocukların zihinsel, fiziksel, duygusal, sosyal ve ruhsal yönleriyle değerlendirildiği Bireyi Bütünüyle Tanıma (BBT) Programı geliştirdi. TÜZDER, eğitsel değerlendirme çalışmalarını bireysel zeka testlerinden çıkarıp, hem zeka testlerinin hem de projektif değerlendirme araçlarının, anket ve envanterlerinin de dahil edildiği, bireyi bütüncül bir değerlendirme olanağı sağlayan BBT’ye geçiş yaptı.

      TÜZDER Genel Müdürü Tunahan Coşkun, BBT hakkında şu bilgileri verdi:

GÜÇLܨ, ZAYIF VE GİZLİ ÖZELLİKLER

      “BBT, zihinsel değerlendirmelerin yapıldığı zekâ testlerinden yola çıkarak bireylerin yetenek, beceri, işlev ve kişilik özellikleri gibi açıktan gözlenemeyen unsurlarını belirli koşullara dayanarak ölçme ve değerlendirmesini yaparak o birey hakkında derinlemesine bilgi almamızı sağlar. Bireylerin güçlü ve gizli kalmış özellikleri olduğu kadar zayıf yönlerini de değerlendirmek için kullanılır. BBT, uzmanlar tarafından yapılan bu değerlendirmeler ışığında uygulanan yönlendirme ve rehberlik faaliyetlerini içeren programdır.

NEDEN ERKEN YAŞTA BBT YAPILMALIDIR?

      Gelişim; bedende, zihinde, duygularda ve hareketlerde kendini gösterir. Bir alandaki gelişme diğer alanı da ilgilendirir; gelişim alanları birbirinden bağımsız değildir. Bu düşünceden yola çıkarak bugüne kadar çocukların gelişim süreçlerinin değerlendirilmesi için yapılan ve yapılan değerlendirmelerin birbirleri arasında irtibatının kurulmadığı bir sistemden ortak ve bütüncül bir değerlendirmenin yapıldığı BBT “Bireyi Bütünüyle Tanıma” programına geçilmiştir.

ÇOCUKTA HERHANGİ BİR SORUN VARSA...

      BBT kapsamında uygulanan testler sayesinde çocukta herhangi bir sorun var ise erkenden tespit edilebilmekte ve kontrollü bir büyüme için gerekli tedbirler alınabilmektedir. Farklı alanları ölçen testlerin tek bir uzman tarafından yapılarak gözlemleriyle desteklemesi daha düzenli ve verimli bir sonuç elde edilmesini sağlar.

ÇOCUĞU NELER BEKLİYOR?

      0-18 yaş arası, normal ve farklı gelişim gösteren çocukların zihinsel, fiziksel, sosyal ve duyusal gelişiminin yaşıtlarına göre durumu değerlendirilir. Bu değerlendirilmeler raporlanarak aileye sunulur. Bu gelişim süreçlerinde yaşanacak herhangi bir problem ya da takip durumunda kişiye özel eğitim-gelişim programları uzmanlarımız tarafından hazırlanır.

NİÇİN ZEKÂ TESTİ TEK BAŞINA YETERLİ DEĞİL?

      Zekâ testleri sayesinde tanılaması yapılan çocukların daha sonra toplum hayatında yaşayacağı çeşitli sorunlardan bahsedilir. Bu konuda ailelerin izlemesi gereken yol hakkında rehberlik yapılır fakat karşılaşabileceği bu sorunlar yapılan zekâ testiyle somut olarak tespit edilemez. Zekâ testleri yalnızca çocuğun zihinsel performansını ortaya koyan IQ skoru elde etmemizi sağlar.

      Bu skor vesilesiyle yapılan sınıflandırmalar sonucu çocuklardan beklenen bir performans vardır. Fakat kimi zaman çocuk kendisinde olan bu potansiyeli açığa çıkaramaz çünkü onu açığa çıkarmasına etki edecek faktörler vardır. Bu durumların tespiti için zekâ testleriyle beraber BBT uygulanması önerilmektedir. Bu sayede var olan potansiyelin maksimum seviyede kullanılması hedeflenir.

BBT’NİN AMACI NEDİR?

      BBT çocuğu zihinsel, duygusal, fiziksel ve ruhsal olarak değerlendirmesinin yapılmasını sağlayan programın adıdır. TÜZDER her çocuğun özel olduğuna inanır ve ölçülebilen her bir yönünün ölçülmesi gerektiğine inanır. Bu sayede bireyin atıl kalan bir yönü varsa onu parlatmayı ya da var olan üstün özelliklerin her birisinin farkındalığını arttırmayı hedef edinmiştir. Her yönden taraması yapılan çocuğun gelişimsel süreci bütüncül bir şekilde değerlendirilir. Bu sayede varsa herhangibir sorunun erkenden tespit edilmesi ve çözüme ulaşılmasını amaçlar.”